افغانستان؛ در آستانه بازگشت طالبان
زندگی مردم افغانستان پس از بازگشت طالبان
زندگی در افغانستان پیش از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ بسیار دشوار بود. بیشتر افغانستانیها برای تامین غذا و سرپناه با مشکل مواجه بودند، تعداد کمی احساس امنیت می‌کردند و شرایط زندگی هر سال رو به وخامت می‌رفت.
اما هر چقدر هم که این تصویر تیره و تار باشد، نظرسنجی‌های گالوپ که در ماه اوت و سپتامبر ۲۰۲۱ و پس از عقب‌نشینی ایالات متحده و کنترل طالبان بر کشور انجام شد، رنج بی‌سابقه‌ای را در میان افراد آسیب‌پذیر این کشور آشکار کرده است. در بخش‌های زیر، گزیده‌ای از نتایج نظرسنجی گالوپ که در ماه آوریل ۲۰۲۲ منتشر شده، آمده است. این نتایج زندگی در افغانستان را در مقایسه با آنچه گالوپ از سال ۲۰۰۸ در افغانستان به دست آورده، نشان می‌دهد.
نارضایتی از عملکرد رهبران آمریکا پس از خروج از افغانستان
در تاریخ ۱۳ ساله نظرسنجی‌های گالوپ در افغانستان، میزان نارضایتی از هیچ قدرت جهانی به اندازه نارضایتی که از رهبری آمریکا پس از خروج از افغانستان ایجاد شده، نبوده است. بررسی‌های گالوپ نشان می‌دهد که مردم افغانستان مدت‌ها قبل از خروج ارتش ایالات متحده از این کشور در ماه اوت، از رهبری این کشور ناامید شده بودند، اما این نارضایتی در ماه اوت و سپتامبر ۲۰۲۱ به رکورد ۸۳ درصد رسید.
بیست سال پس از تهاجم و اشغال افغانستان، ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ با ۱۴ درصد رضایت از این کشور خارج شد، که مشابه با میزان رضایت ۱۷ درصدی است که افغانستانیها در سال ۲۰۱۹ داشتند. دیدگاه مردم افغانستان نسبت به دیگر قدرت‌های جهانی خیلی بهتر نیست. اما نگرش آنان نسبت به رهبری آلمان و چین مثبت‌تر بوده است: ۲۵٪ از رهبری آلمان و ۲۱٪ از رهبری چین رضایت دارند. با این حال، اکثریت افغانستانیها به هیچ کدام اعتماد ندارند: ۶۲ درصد با رهبری آلمان و ۶۶ درصد با رهبری چین مخالف هستند.
افغانستانیها همیشه از رهبری ایالات متحده یا رهبری آلمان، چین و حتی روسیه ناامید نبودند. در چند نقطه، نیمی از مردم افغانستان رهبری ایالات متحده را تایید کردند، اما پس از ۲۰ سال جنگ، و با کنترل مجدد طالبان، اعتمادشان به رهبری هر چهار کشور از دست رفته است.
اقتصاد شکست خورده همراه با مردم افغانستان
ماه ها پس از تسلط طالبان بر افغانستان، چشم انداز اقتصادی این کشور وخیم به نظر می‌رسد. به طوری که برخی برآوردها نشان می‌دهد تا اواسط سال ۲۰۲۲، ۹۷ درصد از مردم این کشور زیر خط فقر قرار می‌گیرند.
آخرین داده‌های گالوپ از افغانستان ارزیابی منفی مشابهی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که افغانستانی‌هایی که در سال ۲۰۲۱ تحت کنترل طالبان قرار گرفتند، برای تأمین درآمد خانوار خود با مشکل مواجه‌اند. اکثر آنها برای تهیه غذا مشکل داشتند و اکثریت افراد وضعیت اقتصادی محلی خود را خوب ارزیابی نمی‌کنند. این وضعیت احتمالا بدتر می شود زیرا حمله روسیه به اوکراین در بازارهای جهانی مواد غذایی تأثیر زیادی گذاشته است.
نزدیک به ۹ نفر از ۱۰ نفر با درآمد فعلی خانواده چالش اساسی دارند. اکثریت افغانستانیها (۸۷ درصد) گفتند که تأمین درآمد کنونی خانوار برای آنها «دشوار» یا «بسیار دشوار» است. اما دوران سخت اقتصادی در افغانستان پدیده جدیدی نیست. از سال ۲۰۱۷، کمتر از ۸۴ درصد از مردم این کشور گزارش کرده‌اند که تأمین درآمد برایشان دشوار است و بیش از ۱۴ درصد گفته‌اند که در حال گذراندن زندگی راحت هستند.
از زمان تسلط طالبان بر کشور در ماه اوت، ارزش پول افغانستان به شدت کاهش یافته است و در ماه دسامبر پول افغانستان ۱۱ درصد ارزش خود را در برابر دلار آمریکا از دست داده است. همزمان با کاهش ارزش پول، بیکاری افزایش یافته و تخمین زده می‌شود که از زمان بازپس‌گیری طالبان، حدود ۵۰۰ هزار افغانستانی شغل خود را از دست داده‌اند.
بر اساس گزارش برنامه جهانی غذا، قیمت مواد غذایی در افغانستان در هشت ماه گذشته نزدیک به ۴۰ درصد افزایش یافته است. تخمین زده می شود که ۹۵ درصد مردم این کشور به اندازه کافی غذا یا پول کافی برای غذا ندارند. براساس نتایج پیمایش، از هر چهار افغانستانی سه نفر (۷۵%) گفته‌اند که در ۱۲ ماه گذشته مواقعی وجود داشته که پول کافی برای غذا نداشته‌اند. این بالاترین میزان در طول پیمایش‌های گالوپ از سال ۲۰۰۸ است.
بدبینی بی‌سابقه نسبت به وضعیت اقتصاد
افغانستانیها تقریباً در مورد اینکه اقتصادشان به کدام سو می‌رود بدبین‌اند. ۸۹ درصد از مردم این کشور گفته‌اند که اقتصاد محلی آنها بدتر می‌شود. دیدگاه‌های بدبینانه افغانستانیها نسبت به اقتصاد محلی‌شان منعکس‌کننده پیش‌بینی سازمان ملل است که تولید ناخالص داخلی این کشور احتمالاً حداقل ۲۰ درصد پس از تسلط طالبان کاهش خواهد یافت.
شدت گرفتن تمایل به مهاجرت
اگرچه توجه جهان به مهاجرت اوکراینی‌هایی که از جنگ فرار می کنند معطوف شده است، صدها هزار از مردم افغانستان از زمان به دست گرفتن قدرت توسط طالبان در سال ۲۰۲۱ از کشور خود گریخته‌اند. براساس نتایج نظرسنجی گالوپ، تمایل به مهاجرت به گونه‌ای است که ممکن است این میزان مهاجرت در سال جاری افزایش چشمگیری پیدا کند.
درصد افغانستانی‌هایی که گفته‌اند می‌خواهند برای همیشه وطن خود را ترک کنند، در ماه اوت و سپتامبر سال گذشته به رکورد ۵۳ درصد افزایش یافت. این درصد، یکی از بالاترین درصدها در جهان در سال ۲۰۲۱ است.
گالوپ از تحقیقات قبلی خود می داند که میزان افرادی که تمایل به مهاجرت را اعلام می‌کنند، از میزان افرادی که در واقعیت مهاجرت می‌کنند، بسیار بیشتر است. با این حال، افزایش ۱۵ درصدی در تعداد افغانستانی‌هایی که مایل به مهاجرت هستند، احتمالاً نگرانی‌هایی را در منطقه و اروپا در مورد تکرار بحران مهاجران در سال ۲۰۱۵ افزایش می‌دهد.
چه کسانی می خواهد افغانستان را ترک کند؟
افزایش تمایل مردم افغانستان برای ترک کشورشان تقریباً در همه گروه‌های جمعیتی مشهود است، اما به ویژه در میان مردان و کسانی که تحصیلات ابتدایی دارند، شدید شده است. بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱، درصد مردانی که گفته‌اند مایل به ترک کشور هستند، ۲۱ درصد افزایش یافته و از ۳۵ درصد به ۵۶ درصد رسیده است. همچنین در همین دوره، درصد افرادی که تحصیلات بالاتر از ابتدایی داشتند، ۲۲ درصد افزایش یافته و از ۴۰ درصد به ۶۲ درصد رسیده است. میل به مهاجرت در میان زنان افزایش چندانی نداشت، اما درصد بالایی از قبل در سال ۲۰۱۸ مایل به مهاجرت بودند. ۵۰ درصد از زنان در سال ۲۰۲۱ ابراز تمایل کرده‌اند که از کشور به صورت دائم خارج شوند.
ترجیحات افغانستانیها برای مقصد مهاجرت خود، از سال ۲۰۱۸ تا حدودی تغییر کرده است، اما ترکیه، آلمان، کانادا و ایالات متحده همچنان در صدر فهرست مقصدها هستند. تقریباً ترکیه مقصد ایده آلی برای مهاجران بالقوه از افغانستان است -- ۲۵ درصد گفتند که مایلند به آنجا نقل مکان کنند. ۱۵ درصد آلمان و ۱۲ درصد کانادا را ذکر کردند که این رقم در سال ۲۰۱۸، هفت درصد بود. اگرچه ایالات متحده در طول این نظرسنجی در حال خروج از کشور بود، اما ۱۰ درصد از مهاجران بالقوه‌ای که نام آن کشور را ذکر کردند، از نظر آماری تفاوتی با سال های گذشته نداشتند.
نگرش نسبت به وضعیت رفتار با زنان
تغییر ناگهانی تصمیم طالبان در ۲۳ مارس مبنی بر ایجاد محدودیت برای دخترانی که تمایل به تحصیل در مقاطع بالا دارند، مجدداً آنچه را که بسیاری از مردم افغانستان از زمان کنترل طالبان در سال گذشته در مورد رفتار با زنان و دختران فکر می‌کردند، تأیید کرد.
بررسی‌های گالوپ نشان داد که درصد افغانستانی‌هایی که می‌گویند با زنان در کشورشان با احترام و کرامت رفتار می‌شود به پایین‌ترین میزان یعنی ۳۱ درصد کاهش یافته است. این کاهش بین سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ بزرگترین کاهش تا به امروز است.
تصمیم طالبان در مورد تحصیل دختران، امید بیش از یک میلیون دختر را در سراسر کشور از بین برد. اما داده‌ها نشان می‌دهند که این تصمیم تنها آخرین مورد از یک رشته ناامیدی برای زنان و دختران افغانستانی از زمان بازگشت طالبان است. به عنوان مثال، زنان این کشور تنها براساس تفسیر طالبان از قوانین دینی مجاز به کار هستند. همچنین در ماه گذشته، طالبان زنان را از سفر با هواپیما یا بیش از ۴۸ مایل دورتر از خانه منع کرد، مگر اینکه با سرپرستان مرد خود همراه باشند.
